24 listopada rusza edycja online Literackiego Festiwalu Filmowego FILMATURA.HŁASKO
W dniach 24-28 listopada 2025 roku na platformie Mojeekino.pl, dzięki wsparciu z Krajowego Programu Odbudowy – KPO DLA KULTURY, odbędzie się edycja online Literackiego Festiwalu Filmowego FILMATURA.HŁASKO. W formie stacjonarnej festiwal odbył się w dniach 11-15 września 2024 w warszawskim kinie ATLANTIC. Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy jest partnerem wydarzenia, które organizuje Fundacja Filmowa What’s Your Story?
W roku 2024 minęło 90 lat od urodzin i 55 lat od tragicznej śmierci Marka Hłaski. Sejm RP, dzięki inicjatywie organizatora Literackiego Festiwalu Filmowego FILMATURA.HŁASKO – Fundacji Filmowej What’s Your Story?, a także Stowarzyszenia im. Marka Hłaski postanowił upamiętnić te rocznice ustanawiając rok 2024 Rokiem Marka Hłaski.
Festiwal, w zamyśle jego twórców to miejsce dialogu pomiędzy światem filmu i literatury. Za tą ideą stoi przekonanie, że te dwie dziedziny sztuki zyskują na wzajemnym przenikaniu się. Literatura dzięki filmowi niejednokrotnie zyskuje swoje obrazowe spełnienie, film natomiast może otrzymać od literatury coś równie ważnego – pogłębienie chroniące przed banałem. W polskiej i zagranicznej kinematografii można znaleźć liczne pozytywne przykłady tej kooperacji. Organizatorzy chcą o tym mówić, zwłaszcza dziś, kiedy w sztuce filmowej dominują inne tendencje.
Pierwsza edycja Literackiego Festiwalu Filmowego FILMATURA poświęcona była jednemu z najważniejszych polskich pisarzy powojennych. Marek Hłasko to nie tylko wyjątkowa postać, wokół której powstało wiele legend, które z resztą będziemy się starali do pewnego stopnia odczarować. To także pisarz wybitny, który inspirował wielu jemu współczesnych, a także późniejszych twórców. Już w bardzo młodym wieku miał też ogromny wpływ na polskie kino. Należy zaliczyć go do współtwórców nurtu „szkoły polskiej”, który w drugiej połowie lat 50. królował w polskim filmie. Jedną z głównych cech tego nurtu było silne zakorzenienie realizowanych scenariuszy w dobrej, rodzimej literaturze, a Hłasko był z pewnością̨ jednym z najwybitniejszych przedstawicieli aktywnego wtedy pokolenia literatów.
Oparte na prozie Hłaski obrazy takie jak „Pętla” Wojciecha Jerzego Hasa, czy „Baza ludzi umarłych” Czesława Petelskiego, należą do najwybitniejszych dzieł polskiego filmu tamtego okresu. Wpływ Hłaski na polską, ale też na międzynarodową kinematografię, jest jednak szerszy i z całą pewnością̨ wart przybliżenia polskiej publiczności. Jednocześnie Hłasko sam w pracy literackiej inspirował się dorobkiem kinematografii, zwłaszcza zachodniej, z którą – jak twierdził w „Pięknych dwudziestoletnich” – jego literackiej quasi-biografii – miał zapoznać się m.in. w trakcie tolerowanych przez komunistyczne władze seansów w ambasadzie amerykańskiej w Warszawie.
Proza Hłaski w kinie i teatrze
Marek Hłasko – postać wielowymiarowa – potrafił pisać w sposób intrygujący, głęboki i uniwersalny, choć często zakładał, za równo w życiu jak i w twórczości, różne ochronne maski. O tym wszystkim chcemy opowiedzieć prezentując po raz pierwszy tak bogaty przegląd filmów fabularnych, teatrów telewizji czy etiud studenckich inspirowanych twórczością pisarza. Pokażemy je razem z filmami dokumentalnymi poświęconymi Hłasce i ludziom z jego otoczenia. W podróż przez świat Hłaski zabiorą nas filmowcy, filmoznawcy, literaturoznawcy, pisarze i pasjonaci jego twórczości, którzy wypełnią bogaty program paneli dyskusyjnych towarzyszących projekcjom.
Marek Hłasko w dalszym ciągu jest twórcą ważnym i czytanym, o czym świadczą liczne wznowienia wydań jego książek czy premiery kolejnych audiobooków. I tak naprawdę, mimo narosłych wokół postaci często krzywdzących stereotypów, jest prawdopodobnie jednym z tych pisarzy, których twórczość najmniej się zastarzała.
Wydarzenia specjalne edycji online
Czytanie performatywne nigdy niezrealizowanego scenariusza filmowego pt. „Lengede” Marka Hłaski i Henryka Rozpędowskiego. W czytaniu zarejestrowanym w sierpniu 2024 roku udział wzięli: Jędrzej Hycnar, Piotr Polak, Diana Zamojska, Sebastian Ryś, Michał Balicki i Mikołaj Kubacki.
Koncert jazzowy zespołu Antoniego Wojnara, zarejestrowany w sierpniu 2024. Zespół zagrał w składzie: Antoni Wojnar (perkusja), Radosław Łukaszewicz (kontrabas), Michał Załęski (fortepian), Alex Clov (saksofon), Basia Pospieszalska (wokal).
Rozmowa Bogdana Rudnickiego, autora książki „Hłasko. Nasz nie-współczesny”, z Piotrem Weiserem, autorem książki „Izrael Hłaski”, którą zarejestrowano podczas drugiej edycji Literackiego Festiwalu Filmowego FILMATURA.HAS w warszawskim Kinie Luna.
Edycja Festiwalu w wersji online została sfinansowane przez Unię Europejską – NextGenerationEU.
Współorganizatorzy festiwalu w wersji stacjonarnej: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza i Fundacja Pamięci Marka Hłaski.
Współfinansujący festiwal w wersji stacjonarnej: Miasto Stołeczne Warszawa, Wydawnictwo ISKRY i Stowarzyszenie Filmowców Polskich.
Partnerzy festiwalu stacjonarnego: Kino Atlantic, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie oraz portal 35mm.online, Studio Filmowe INDEKS, Instytut Francuski w Polsce – oddział w Warszawie, Filmoteka Narodowa-Instytut Audiowizualny, Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy, Stowarzyszenie im. Marka Hłaski, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Instytut Badań Literackich PAN, Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka, Wydawnictwo Estymator, MMS-Reklama oraz Wydział Polonistyki UJ.
Patroni medialni festiwalu stacjonarnego: Business Centre Club, Magazyn Filmowy – SFP, portal sfp.org.pl, Filmweb oraz Radio Kampus.
