
Trwają zapisy na jesienne warsztaty CKF dla szkół podstawowych i średnich
Jesienią Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy zaprasza na bezpłatne warsztaty organizowane dla szkół podstawowych i średnich. Nauczyciele mogą już rejestrować klasy na zajęcia, które bedą się odbywały w siedzibie CKF w Al. Ujazdowskich 20 w Warszawie. Uczennice i uczniowie będą mogli wziąć udział w warsztatach zorganizowanych z okazji 150. rocznicy urodzin wynalazcy i pioniera światowej kinematografii, Kazimierza Prószyńskiego. Poznają i przeanalizują filmowe adaptacje literatury, które zrealizował wybitny reżyser Wojciech Jerzy Has. Wezmą też udział w warsztatach o obywatelskości „Jutro? Zacznij teraz”, które towarzyszą Nagrodzie Prezydenta m.st. Warszawy dla osób młodych działających na rzecz społeczeństwa obywatelskiego im. Tadeusza Mazowieckiego. Zapraszamy! Szczegóły w tekście!
150 rocznica urodzin Kazimierza Prószyńskiego: „HISTORIE OBRAZKOWE”.
Warsztaty dla klas I-VI szkół podstawowych

Cykl 3 warsztatów dla uczniów klas I-VI szkół podstawowych, oparty na tekście książki dla dzieci pod tym samym tytułem oraz scenariuszu komediodramatu historycznego (kino familijne) „Historie obrazkowe”. Opowiada o roku z życia 10-letniego Kazimierza Prószyńskiego (1884-1885), który po śmierci mamy tworzy swój świat coraz bardziej ruchomych obrazów i pokazów magicznych.
Pomysł i prowadzenie warsztatów: Jolanta Knap.
Daty warsztatów:
25.09.2025 (czwartek) godz. 10.00 – 12.00
09.10.2025 (czwartek) godz. 10.00 – 12.00
30.10.2025 (czwartek) godz. 10.00 – 12.00
Warsztaty odbywają się w siedzibie CKF, Al. Ujazdowskie 20.
Warsztaty są bezpłatne. Rejestracja została już uruchomiona i nauczyciele mogą zapisywać klasy na zajęcia za pośrednictwem formularza.
UWAGA: Jedna klasa uczestniczy w całym cyklu trzech warsztatów.
WARSZTAT 1. ŚWIAT 10-LETNIEGO KAZIA PRÓSZYŃSKIEGO. MAŁY WYNALAZCA I JEGO ZABAWKI
Wyjrzymy za okno i wyobrazimy sobie, jak wyglądała ulica 50 lat temu, kiedy nasi dziadkowie byli młodzi. Zastanowimy się, jakie wtedy jeździły samochody, ile ich było na ulicy, jak ubrani byli przechodnie, dokąd się udawali i jakie wykonywali zawody. Przyjrzymy się, czy w perspektywie ulicy znajdowało się kino, czy były widoczne reklamy. Cofniemy się następnie w czasie o 100 lat i zapytamy, czy po ulicach jeździły już samochody, czy raczej dorożki i tramwaje konne, czy latarnie były gazowe, jak wyglądali przechodnie i jakie mieli zawody. Sprawdzimy, czy na ulicy było kino, neony, zakład fotograficzny. Cofniemy się jeszcze dalej, o 150 lat, i obejrzymy Warszawę na kilku fotografiach Konrada Brandla wykonanych fotorewolwerem. Przeczytamy fragment pierwszego rozdziału „Historii obrazkowych”, poznamy rodzinę Prószyńskich i obejrzymy pokaz zdjęć mamy w praksynoskopie, zorganizowany przez 10-letniego Kazia. Wyjaśnimy znaczenie i pochodzenie słowa „skopia”. Obejrzymy prezentację praksynoskopu Reynauda, a potem wykonamy własne rysunki, które umieścimy w praksynoskopie i zaprezentujemy nasze historie, opowiadając je podczas projekcji. Zastanowimy się, z czym kojarzy się nam słowo „aparat fotograficzny” czy „kamera”, porozmawiamy o współczesnych urządzeniach i technologii cyfrowej – czym ona jest i jak zmieniła sposób rejestrowania obrazu. Przeczytamy fragment książki opisujący kamerę dziadka Kazia. Cofniemy się w czasie i poznamy zasadę działania camera obscura. Na podstawie opisu określimy, czego potrzebujemy do jej zbudowania, a następnie wspólnie ją skonstruujemy. Zastanowimy się, jak możemy powiększyć lub zmniejszyć obraz na ekranie, co może pełnić rolę ekranu i jak sprawić, by obraz był ostry i wyraźny. Poznamy informacje o soczewce i zastanowimy się, jakie soczewki mógł mieć Kazio Prószyński albo jego dziadek fotograf. Wykonamy własną historyjkę obrazkową składającą się z 6 do 10 rysunków na wybrany przez nas temat. Wybierzemy źródło światła – zamiast świeczki użyjemy latarki z regulacją wiązki światła, co zwiększy bezpieczeństwo i wpłynie na jakość rzutowanego obrazu. Na koniec zaprezentujemy nasze rysunki rzutowane przez soczewkę.
WARSZTAT 2. NA TROPIE TAUMATROPU
Czy nasze oko jest soczewką? Co to jest pamięć oka? Dlaczego Kazimierz Prószyński nazwał swoją kamerę OKO? Na te i inne pytanie odpowiemy podczas warsztatu i stworzymy własny taumatrop – zabawkę wynalezioną w 1826 roku.
WARSZTAT 3. FILOSKOP I INNE –SKOPY.
Jak ożywić obraz? Animacja poklatkowa w wersji z końca XIX wieku. Stworzymy na rysunkach jedną scenę i obejrzymy ją we własnym filoskopie. Poznamy też onne inne zabawki optyczne, które mają słowo skop w nazwie.
150 rocznica urodzin Kazimierza Prószyńskiego: „OD PSEUDOSKOPU DO PRAKSYNOSKOPU”. Warsztaty dla klas VII-VIII szkół podstawowych i dla szkół średnich

Cykl 3 warsztatów dla klas VII-VIII szkół podstawowych i dla szkół średnich, których celem jest popularyzację postaci Kazimierza Prószyńskiego – wielkiego, niesłusznie zapomnianego wynalazcy, w roku 150 rocznicy jego urodzin przypadającej na rok 2025. Osiągnięcia Prószyńskiego miały ogromne znaczenie nie tylko dla Polski, ale i dla historii światowego kina. Podczas zajęć poznamy jego najważniejsze wynalazki i zastanowimy się, co mu zawdzięczamy. Warsztaty pozwolą nam nie tylko poznać niezwykłą biografię i wynalazki Prószyńskiego, ale też lepiej zrozumieć, jak wielki wpływ miał na rozwój światowego kina – i jak wiele jego pomysłów wyprzedzało swój czas.
Pomysł i prowadzenie warsztatów: Jolanta Knap.
Daty warsztatów:
25.09.2025 (czwartek) godz. 13.00 – 15.00
09.10.2025 (czwartek) godz. 13.00 – 15.00
30.10.2025 (czwartek) godz. 13.00 – 15.00
Warsztaty odbywają się w siedzibie CKF, Al. Ujazdowskie 20.
Warsztaty są bezpłatne. Rejestracja została już uruchomiona i nauczyciele mogą zapisywać klasy na zajęcia za pośrednictwem formularza.
UWAGA: Jedna klasa uczestniczy w całym cyklu trzech warsztatów.
WARSZTAT 1. KAZIMIERZ PRÓSZYŃSKI – PIONIER ŚWIATOWEJ KINEMATOGRAFII.
Podczas warsztatów przyjrzymy się niezwykłej postaci Kazimierza Prószyńskiego – genialnego, choć dziś niestety zapomnianego wynalazcy, pioniera światowej kinematografii. Urodzony 4 kwietnia 1875 roku w Warszawie, Prószyński przez całe życie pracował nad rozwojem techniki filmowej, a jego osiągnięcia miały ogromne znaczenie nie tylko dla Polski, ale i dla historii światowego kina. Zmarł tragicznie w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen 13 marca 1945 roku, pozostawiając po sobie niezwykły dorobek. Podczas zajęć poznamy jego najważniejsze wynalazki i zastanowimy się, co mu zawdzięczamy. Dowiemy się, że to właśnie on jako pierwszy skonstruował kamerę filmową – pleograf, czyli pierwszy polski aparat kinematograficzny, który łączył w sobie funkcję kamery i projektora. Powstał w 1895 roku i został uznany przez samego Louisa Lumière’a za pierwszą na świecie kamerę filmową. Później Prószyński udoskonalił swój wynalazek, tworząc biopleograf – stacjonarne urządzenie przeznaczone do projekcji kinowych.
Poznamy także jego pionierskie działania w dziedzinie reklamy i opowiemy o kolejnym jego wynalazku – Aeroskopie, czyli pierwszej na świecie ręcznej kamerze z wbudowanym żyroskopem, zapewniającym stabilizację obrazu. Prószyński skonstruował go w 1910 roku, wyprzedzając swoją epokę o całe dekady. Dowiedziemy się również, że jego dorobek miał nie tylko znaczenie artystyczne i techniczne, ale też edukacyjne – 15 czerwca 1935 roku Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zatwierdził jego wynalazek „Oko” jako pomoc dydaktyczną dla szkół podstawowych i średnich. Zobaczymy, jak ogromne uznanie zdobył jeszcze za życia – w 1927 roku zorganizowano w Warszawie wielką Wystawę Foto-kinematograficzną, która prezentowała cały jego dotychczasowy dorobek. To właśnie wtedy powołano do życia Akademię Filmową z Anatolem Sternem jako przewodniczącym, a Kazimierz Prószyński wygłosił inauguracyjny wykład zatytułowany „Co jest jeszcze do wynalezienia w kinematografii?”.
WARSZTAT 2. ZABAWKI OPTYCZNE
Przyjrzymy się wszystkim zabawkom optycznym i ustawimy je w kolejności chronologicznej. Zastanowimy się, która z nich powstała jako pierwsza, a która jako ostatnia. Wyjaśnimy, kiedy dokładnie pojawiły się: pseudoskop, fenakistiskop, zeotrop, taumatrop, latarnia magiczna oraz praksynoskop. Porównamy je ze sobą i spróbujemy zrozumieć, jak rozwijały się pomysły na tworzenie iluzji ruchu. Następnie wyjrzymy za okno i spróbujemy opisać, jak mogła wyglądać ulica 50 lat temu, kiedy nasi dziadkowie byli młodzi. Zastanowimy się, jakie wtedy jeździły samochody, ile ich było na ulicy, jak wyglądali przechodnie, gdzie się udawali i jaką wykonywali pracę. Sprawdzimy, czy w perspektywie ulicy znajdowało się kino i czy widoczne były reklamy. Cofniemy się dalej w czasie o 100 lat i zapytamy, czy na ulicy były już samochody, a może dorożki i tramwaje konne, jakie były latarnie, jak ubrani byli ludzie, jakie mieli zawody. Przyjrzymy się, czy istniało wtedy kino, czy pojawiały się neony, czy można było zobaczyć zakład fotograficzny. Cofniemy się jeszcze głębiej, o 150 lat, i obejrzymy Warszawę na fotografiach Konrada Brandla wykonanych fotorewolwerem. Na koniec wyjaśnimy znaczenie i etymologię słowa „skopia”, poszukując jego sensu i odniesień w nazwach urządzeń optycznych, które poznaliśmy.
WARSZTAT 3. PRAKSYNOSKOP REYNAUDA
Zastanowimy się, jak Émile Reynaud wpadł na pomysł stworzenia praksynoskopu i co go zainspirowało do ożywiania nieruchomych obrazów. Przyjrzymy się, w jaki sposób prędkość obracającego się bębna wpływała na iluzję ruchu i sprawiała, że narysowane postacie zaczynały się poruszać. Następnie stworzymy własne historie, które przedstawimy w formie sekwencji rysunków umieszczonych na czarnej taśmie papierowej. Opowiemy te historie, wprawimy je w ruch w praksynoskopie i dodamy do nich ścieżkę dźwiękową, słuchając przy tym muzyki Karłowicza, która podkreśli nastrój naszych opowieści. W ten sposób połączymy obraz, ruch i dźwięk, tworząc własne małe animowane spektakle. Inspiracji dostarczą nam opowieści o przyjaźni Kazimierza Prószyńskiego i Mieczysława Karłowicza, który wielokrotnie nakłaniał Prószyńskiego do składania patentów i rywalizacja z Edisonem.
Adaptacja literatury w kinie Wojciecha Jerzego Hasa. Warsztaty dla uczniów szkół średnich w ramach Literackiego Festiwalu Filmowego FILMATURA

„Dla mnie każdy film jest rodzajem snu” – wyznał Wojciech Jerzy Has. Jego adaptacje literatury: „Rękopisu znalezionego w Saragossie” Jana Potockiego oraz „Sanatorium pod klepsydrą” Brunona Schulza zadziwiały oniryczną poetyką i odwagą twórczą. Organizowane przez Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy warsztaty dla młodzieży, tj. uczennic i uczniów szkół średnich, będą oparte na wybranych filmach Hasa. Wydarzenie odbywa się w ramach Literackiego Festiwalu Filmowego FILMATURA.
Warsztaty odbędą się we wtorek 30 września i podczas nich w wspólnie przyjrzymy się wyjątkowej sztuce adaptacji literatury. Przetłumaczymy język powieści na język filmu, a wybrane sceny z literatury przemienimy we fragmenty scenografii, kostiumy, efekty dźwiękowe i świetlne. Porównamy własne koncepcje z wizją reżyserską Jerzego Hasa. Warsztaty poprowadzi Jolanta Knap.
Jeden warsztat trwa 90 minut, a udział w nim oznacza akceptację Regulaminu.
Daty warsztatów:
30.09.2025 (wtorek), godz. 10.00 – 11.30
30.09.2025 (wtorek), godz. 12.00 – 13.30
Warsztaty odbywają się w siedzibie CKF, Al. Ujazdowskie 20.
Warsztaty są bezpłatne. Rejestracja została już uruchomiona i nauczyciele mogą zapisywać klasy na zajęcia za pośrednictwem formularza.
„Jutro? Zacznij teraz”.Warsztaty o obywatelskości dla szkół średnich

Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy oraz Centrum Komunikacji Społecznej m.st. Warszawy zapraszają uczniów szkół ponadpodstawowych na bezpłatne warsztaty o obywatelskości i Tadeuszu Mazowieckim „Jutro? Zacznij teraz”. Towarzyszą one Nagrodzie Prezydenta m.st. Warszawy dla osób młodych działających na rzecz społeczeństwa obywatelskiego im. Tadeusza Mazowieckiego. Nauczyciele mogą już zapisywać swoje klasy – rejestracja jest otwarta.
Tadeusz Mazowiecki doceniał energię, entuzjazm i pomysły młodych ludzi. Przyznając Nagrodę Prezydenta m.st. Warszawy dla osób młodych działających na rzecz społeczeństwa obywatelskiego jego imienia, pomysłodawcy chcą podkreślić znaczenie głosu młodego pokolenia i efektów włączenia go we wspólną przestrzeń działania, jaką jest miasto.
Warsztaty przygotowane przez CKF pozwolą uczniom lepiej poznać postać pierwszego premiera wolnej Polski i związany z nim ważny fragment historii naszego kraju, a przede wszystkim stworzą bezpieczną przestrzeń do rozmowy o różnych formach aktywizmu społecznego. Spotkania będą połączone z projekcją filmu krótkometrażowego „Rewolucje przeprowadza się przez telefon” w reżyserii Małgorzaty Świderskiej wyprodukowanego przez Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy.
Film jest dostępny bezpłatnie na platformie filmnest.pl
Rewolucje przeprowadza się przez telefon. Krótki film o Tadeuszu Mazowieckim, Oglądaj na Filmnest.pl
Daty warsztatów:
„Jutro? Zacznij teraz”. Warsztaty z Kamilem Bonasem
29.09.2025 (poniedziałek)
godz. 9.00 – 10.30
godz. 11.00 – 12.30
godz. 13.00 – 14.30
Warsztat ma na celu zachęcić osoby młode do wzmożonej aktywności społecznej. Osoby uczestniczące będą miały szansę zgłębić temat aktywizmu, rozpoczynając od wspólnego tworzenia mapy skojarzeń dotyczących tej tematyki. Porównamy je z konkretnymi przykładami różnorodnych inicjatyw realizowanych przez działaczy i działaczki z Polski i Europy. Warsztat obejmie także dyskusje na temat wyboru obszarów, które warto wspierać, metod podtrzymywania motywacji oraz sposobów na zdobywanie odwagi do działania. Omówimy również temat kultury protestu oraz podstawy tworzenia kampanii społecznych, które są skutecznym narzędziem do zmian. Na zakończenie osoby uczestniczące stworzą własne propozycje działań, uwzględniając analizę potencjalnych zysków i strat. Warsztaty poprowadzi Kami Bonas – działacz społeczny i polityczny, członek Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, ekspert ds. studenckich Polskiej Komisji Akredytacyjnej oraz członek Zarządu Fundacji Uniwersytetu Warszawskiego.
„Jutro? Zacznij teraz”. Warsztaty z Dominikiem Kucem
02.10.2025 (wtorek)
godz. 9.00 – 10.30
godz. 11.00 – 12.30
Podczas warsztatów uczestnicy i uczestniczki wezmą udział w burzy mózgów na temat aktywizmu społecznego – ich skojarzenia zestawimy z przykładami bardzo różnych działań realizowanych przez aktywistów i aktywistki. Zastanowimy się wspólnie, jak wybierać tematy do działań, jak się motywować, skąd czerpać odwagę oraz wspólnie przygotujemy action plan. Zajęcia poprowadzi Dominik Kuc – członek Zarządu Fundacji GrowSPACE, ekspert ds. partycypacji społecznej dzieci i młodzieży w Biurze Rzeczniczki Praw Dziecka.
„Jutro? Zacznij teraz”. Warsztaty z Kirą Sukhoboichenko
02.10.2025 (wtorek), godz. 13.00 – 14.30
oraz
06.10.2025 (wtorek), godz. 13.00 – 14.30
Chcesz działać społecznie, ale nie wiesz, od czego zacząć? A może potrzebujesz inspiracji? Lub po prostu chcesz zdobyć nową wiedzę i dobrze spędzić czas? Jeśli chociaż raz odpowiedziałeś „tak” – ten warsztat jest dla Ciebie. To spotkanie pomoże Ci odkryć pierwsze kroki, znaleźć inspirację i przekonać się, że nawet najtrudniejsze problemy można rozwiązać wspólnie. Skupimy się na pracy w grupie, wymianie doświadczeń i twórczym podejściu do wyzwań. Mam nadzieję, że będzie to przestrzeń, w której zobaczysz, że działania społeczne naprawdę są warte Twojej uwagi. Warsztaty poprowadzi go Kira Sukhoboichenko – prezeska Fundacji Latających Plecaczków, pomysłodawczyni Międzynarodowego Dnia Plecaka. Koordynatorka centrum Integracyjno-Adaptacyjnego dla osób z Ukrainy oraz Polski w Warszawie.
„Jutro? Zacznij teraz”. Warsztaty z Aleksandrą Giską
06.10.2025 (wtorek)
godz. 09.00 – 10.30
godz. 11.00 – 12.30
Warsztat, który poprowadzi Aleksandra Giska – prezeska i założycielka Stowarzyszenia Precedens, największej warszawskiej organizacji młodzieżowej, członkini Zespołu ds. współpracy w organizacjami pozarządowymi w Ministerstwie Edukacji Narodowej, ma na celu zainspirowanie młodych osób do większego zaangażowania społecznego. Na początku zajęć zajmiemy się zdiagnozowaniem potrzeb uczestników spotkania, również w anonimowy sposób za pośrednictwem ankiety internetowej – co chcielibyście zmienić w swojej szkole albo w swoim mieście? A następnie porozmawiamy, jak uczniowie samodzielnie i w prosty sposób mogą wpłynąć na rozwiązanie swoich codziennych problemów. Zajęcia będą podchodzić do problemu aktywności społecznej w rzeczowy sposób, dając impuls do podjęcia konkretnych działań odpowiadających na potrzeby danej grupy. Będą uczyć w praktyczny sposób o różnych narzędziach dostępnych młodym warszawiakom i warszawiankom, które będą przydatne w ich działalności społecznej.