ANDRZEJ WAJDA. MAN OF POLAND: Przegląd filmów w American Cinematheque w Los Angeles

W dniach 5-7 września 2025 roku w Los Angeles dzięki współpracy Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy i American Cinematheque odbędzie się przegląd filmów Andrzeja Wajdy. Dzień wcześniej – 4 września – w Emerson College odbędzie się panel dyskusyjny poświęcony jego twórczości. To spotkanie amerykańskiej publiczności z jednym z najważniejszych artystów światowego kina będzie okazją, by na nowo odkryć filmy, które – choć zakorzenione w polskiej historii – niosą uniwersalne przesłanie i inspirują do refleksji nad wartościami fundamentalnymi dla każdego wolnego społeczeństwa.

Twórczość Andrzeja Wajdy wyrasta z samego rdzenia polskiego doświadczenia – z historii, kultury i wartości, które kształtowały kolejne pokolenia. Wajda dorastał w cieniu II wojny światowej, w świecie naznaczonym stratą, heroizmem i koniecznością wyborów moralnych. Z tych doświadczeń – i z polskiej tradycji literackiej, malarskiej, teatralnej – zbudował swój unikalny język filmowy.

Jego filmy łączyły romantyzm z pragmatyzmem, bunt z kompromisem, pamięć z wizją przyszłości. Jego bohaterowie – żołnierze, robotnicy, artyści – musieli odnajdywać się w gęstej sieci historii, ideologii i osobistych pragnień, stawali przed moralnymi wyborami, które wciąż brzmią aktualnie w świecie pełnym napięć i podziałów. Dziś, w czasach globalnych dyskusji o demokracji, prawach człowieka i odpowiedzialności obywatelskiej, jego filmy przemawiają równie mocno jak w dniu premiery.

Amerykańska publiczność znajdzie w jego twórczości nie tylko zapis historii Europy Środkowo-Wschodniej, lecz przede wszystkim uniwersalne opowieści o odwadze, lojalności i poszukiwaniu sensu w świecie pozbawionym łatwych odpowiedzi. To wartości, które łączą widzów niezależnie od języka i kontynentu – a w Stanach Zjednoczonych, gdzie wolność jest fundamentem tożsamości, rezonują w sposób szczególny.

Projekt Andrzej Wajda. Man of Poland to więcej niż przegląd filmowy – to zaproszenie do dialogu międzykulturowego. Dzięki współpracy Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy i American Cinematheque widzowie w Los Angeles będą mogli zobaczyć zarówno jego najsłynniejsze dzieła, jak i uczestniczyć w spotkaniach i dyskusjach poświęconych dziedzictwu reżysera. Do każdego filmu krótką prelekcję wygłoszą eksperci.

PROGRAM

4 września 2025, czwartek
Emerson College Los Angeles
Wieczór otwarcia
19:00 – Panel dyskusyjny „The Legacy of Andrzej Wajda – 25 Years After His Honorary Oscar”
Paneliści: Katarzyna Ślesicka, Grzegorz Skorupski, Artur Zaborski

RSVP: james_lane@emerson.edu

5 września 2025, piątek
American Cinemateque at the Aero Theatre
Wieczór otwarcia
19:30 – POPIÓŁ I DIAMENT / WSZYSTKO NA SPRZEDAŻ – pokaz podwójny
wprowadzenie: Artur Zaborski, prorektor Warszawskiej Szkoły Filmowej

6 września 2025, sobota
American Cinemateque at the Los Feliz 3
12:30 – CZŁOWIEK Z MARMURU
wprowadzenie: Grzegorz Skorupski, Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy, producent filmowy
16:00 – CZŁOWIEK Z ŻELAZA
wprowadzenie: Grzegorz Skorupski, Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy, producent filmowy

7 września 2025, niedziela
American Cinemateque at the Los Feliz 3
13:00 – KANAŁ
wprowadzenie: Grzegorz Skorupski, Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy, producent filmowy
pokaz w ramach cyklu “Sunday Print Edition” American Cinematheque, w którym filmy prezentowane są z kopii 35 mm
16:00 – KATYŃ
wprowadzenie: Artur Zaborski, prorektor Warszawskiej Szkoły Filmowej

PANEL DYSKUSYJNY

Ważną częścią projektu Andrzej Wajda, Man of Poland będzie panel dyskusyjny w Emerson College Los Angeles, zaplanowany jako kompas dla widzów, którzy dopiero poznają sylwetkę reżysera i realia, w których powstawały jego filmy. Spotkanie odbędzie się 4 września i rozpocznie od prezentacji Andrzeja Wajdy oraz tła historyczno-kulturowego jego twórczości – od dzieciństwa w czasie II wojny światowej i studiów na ASP, przez lata Polskiej Szkoły Filmowej, kino lat 60. i 70., przełom 1989 roku, aż po okres współczesny, honorowego Oscara i powstania Szkoły Wajdy. Dyskusja poświęcona będzie także bohaterom jego filmów – od Zadry i Stokrotki z Kanału, przez Maćka Chełmickiego z Popiołu i diamentu, Mateusza Birkuta i Agnieszkę z Człowieka z marmuru, po Maćka Tomczyka z Człowieka z żelaza i Lecha Wałęsę z Wałęsy. Człowieka z nadziei. To na ich przykładzie uczestnicy panelu przeanalizują ideały Wajdy, sposoby omijania cenzury i odwagę w stawianiu trudnych pytań.

Część spotkania zostanie poświęcona wzajemnym inspiracjom – wpływom kina amerykańskiego na twórczość Wajdy oraz wpływowi jego filmów na reżyserów takich jak Francis Ford Coppola czy Martin Scorsese. Panel zakończy refleksja nad tym, co dziś daje nam Wajda: jak jego bohaterowie, uwikłani w napięcia ideowe i moralne wybory, pomagają nam rozumieć współczesny świat, w którym nadal musimy odnajdywać się pośród ścierających się ideologii.

Paneliści:

Katarzyna Ślesicka

Zastępczyni Dyrektorki Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy do spraw merytorycznych i kierowniczka Działu Edukacji Filmowej odpowiedzialna jest za takie projekty jak LET’S DOC Festiwal Filmów Dokumentalnych dla Młodej Widowni, SKOK W DOK Laboratorium Pomysłów Dokumentalnych, liczne warsztaty dla dzieci, młodzieży i nauczycieli pod egidą TRAMPOLINA DO KINA oraz działania badawcze i rozwojowe w ramach wieloletniego projektu  Nowa Strategia Edukacji Filmowej. Producentka filmów dokumentalnych ( m.in.„Vika!” Agnieszki Zwiefki/ 2023, „Nie jesteś sama” Karoliny Domagalskiej/2024). Współautorka programu DOC LAB POLAND, największego w Polsce programu wspierającego i promującego twórców i producentów filmów dokumentalnych oraz CEDOC MARKET przy Krakowskim Festiwalu Filmowym. 

W latach 2005-2015 dyrektorka zarządzająca oraz członkini zarządu założonych w 2001 roku przez Andrzeja Wajdę i Wojciecha Marczewskiego Fundacji Szkoła Wajdy oraz Wajda Studio. Producentka filmów Studia, m.in. „Andrzej Wajda: róbmy zdjęcie” reż. Zespół Paladino, „K2. Dotknąć Nieba” reż. Eliza Kubarska, „Aria Diva” reż. Agnieszka Smoczyńska, „Sanctuary” Nory McGettigan, „Koniec świata” Moniki Pawluczuk. Członkini Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Krajowej Izby Producentów Audiowizualnych oraz Polskiej Akademii Filmowej, ekspertka Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

Grzegorz Skorupski

Specjalista w obszarze kultury i filmu z ponad 16-letnim doświadczeniem w pracy na rzecz wiodących krajowych i międzynarodowych instytucji kultury. Posiada dogłębną wiedzę w zakresie planowania i realizacji międzynarodowych projektów kulturalnych, a także doświadczenie jako producent filmowy.

Od sierpnia 2022 roku pełni funkcję Producenta nadzorującego w warszawskim studiu Animoon – kreatywnym zespole producentów, specjalizującym się w tworzeniu i produkcji projektów animowanych. Od blisko dekady studio koncentruje się na animacji o wysokiej jakości artystycznej i narracyjnej, głównie opartej na oryginalnych pomysłach. Portfolio studia obejmuje zarówno krótkie jak i pełnometrażowe filmy oraz seriale animowane, skierowane do szerokiego grona odbiorców.

W latach 2012–2022 był członkiem zespołu eksperckiego Instytutu Adama Mickiewicza (IAM), w którym odpowiadał za program filmowy. Zajmował się m.in. planowaniem i koordynacją projektów filmowych Instytutu oraz długofalowym rozwojem strategicznym. Aktywnie uczestniczył w budowaniu relacji międzynarodowych i nadzorował koprodukcje filmowe IAM.

Szczególnie interesuje się komunikacją kulturową i społeczną, a także językiem audiowizualnym jako narzędziem współczesnego dyskursu kulturowego. Wierzy, że umiejętność skutecznego komunikowania się poprzez język kultury jest kluczowa dla rozwoju osobistego i świadomego uczestnictwa we współczesnym życiu – społecznym, zawodowym, emocjonalnym czy intelektualnym – kultura stanowi fundament, a życie społeczne, zawodowe i prywatne są jej składnikami – nie odwrotnie.

Artur Zaborski

Dziennikarz kulturalny publikujący w polskich, amerykańskich, kanadyjskich i szwedzkich mediach i prorektor Warszawskiej Szkoły Filmowej ds. Współpracy Międzynarodowej. Dyrektor artystyczny Script Fiesty, dyrektor programowy Letniej Akademii Filmowej w Zwierzyńcu i programer sekcji Niepokorne na MFF Tofifest. Studiował filmoznawstwo i krytykę literacką na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był redaktorem działu Film w portalu Onet.pl, a także redaktorem naczelnym portalu Stopklatka.pl. Przez dziesięć lat pracy zawodowej rozmawiał z najwybitniejszymi przedstawicielami świata kina – m.in. z Nicole Kidman, George’em Clooneyem, Tildą Swinton, Penélope Cruz, Melem Gibsonem czy Winoną Ryder. Laureat nagrody PISF w kategorii krytyka filmowa w 2023 roku. Dwukrotny laureat stypendium MKiDN. W 2022 otrzymał stypendium Instytutu Sundance dla dziennikarzy zajmujących się tematyką mniejszości. Członek FIPRESCI. 

Organizatorzy:

Partnerzy:

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Wydarzenie jest współfinansowane ze środków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

Wydarzenie odbywa się pod patronatem medialnym Telewizji Polskiej.